Pekin merkezli uzay teknolojileri girişimi LandSpace, milyarder Elon Musk’ın sahibi olduğu SpaceX şirketine rakip olabilmek için yeniden kullanılabilir roket çalışmalarına hız verdi.
Çinli havacılık ve uzay girişimi LandSpace, yeniden kullanılabilir fırlatma aracı teknolojisindeki çalışmalarını hızlandırarak ABD’li SpaceX firmasının en önemli rakiplerinden biri haline geliyor.
Reuters ajansının haberine göre, son dönemde Zhuque-3 roketinin kritik testlerini gerçekleştiren Pekin merkezli şirket, Elon Musk’ın uzay imparatorluğunun küresel pazar hakimiyetine meydan okumak için gereken sermayeyi halka arz yoluyla sağlamaya hazırlanıyor.
ÇİN’İN TİCARİ UZAY SEKTÖRÜ İÇİN DÖNÜM NOKTASI
Bunun yanı sıra LandSpace şirketinin bu ayın başlarında Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezinde tam kapsamlı yeniden kullanılabilir roket testi gerçekleştiren ilk Çinli kuruluş olduğu bildirildi.
Zhuque-3’ün ilk uçuşunda, iticinin yerden yaklaşık 3 kilometre yükseklikte iniş yanışını gerçekleştirememesi nedeniyle kontrollü bir iniş sağlanamadı.
Buna rağmen söz konusu görev, Çin’in ticari uzay sektörü için kayda değer bir aşama olarak nitelendiriliyor.
AFP haber ajansına göre şirket, 2026 yılı ortasına kadar yeniden kullanılabilir bir iticiyi başarıyla geri getirmeyi amaçlıyor.
ELON MUSK’TAN TASARIM YORUMU
Zhuque-3’ün geliştirilme süreci, SpaceX kurucusu Elon Musk’ın da dikkatini çekti. Musk, yaptığı açıklamada, Çin yapımı roketin Falcon 9 ve yeni nesil Starship tasarımlarından izler taşıdığını belirtti.
Musk, paslanmaz çelik kullanımı ve sıvı oksijen ile metan karışımından oluşan “methalox” yakıt sistemine dikkat çekerek, bu konfigürasyonun Falcon 9’dan daha iyi performans gösterebileceğini ifade etti.
Ancak Musk, SpaceX’in Starship aracının teknik olarak hala çok daha üstün bir kategoride olduğunu vurguladı.
LandSpace yöneticileri ise SpaceX’in mühendislik felsefesinden etkilendiklerini gizlemiyor.
Zhuque-3 baş tasarımcısı Day Cing, devlet televizyonu CCTV’ye yaptığı açıklamada, devlet kurumu olan Çin Fırlatma Aracı Teknolojisi Akademisinden ayrılıp özel sektöre geçme kararının temelinde, SpaceX tarafından öncülüğü yapılan hızlı ve tekrarlanan test modelini uygulama isteğinin yattığını belirtti.
Baş tasarımcı yardımcısı Dong Kay ise Zhuque-3 için yapılan “Çin’in Falcon 9’u” yakıştırmasına ilişkin olarak, tasarımın bir taklitten ziyade mühendislik rasyonalitesinin bir sonucu olduğunu ifade etti.
PEKİN’İN 10 BİN UYDULUK HEDEFİ
Yeniden kullanılabilir roket hamlesi, Pekin’in önümüzdeki on yıllarda toplam 10 bin birime ulaşması beklenen devasa uydu takımyıldızlarını konuşlandırma stratejisinin merkezinde yer alıyor.
Sektör analizleri, birinci aşama iticilerin geri kazanılmasının ve tekrar kullanılmasının, fırlatma maliyetlerini düşürmek ve uzay araştırmalarını ticari olarak uygulanabilir bir sanayi haline getirmek için en kritik faktör olduğunu gösteriyor.
Ayrıca LandSpace’in bu yaklaşımı, tarihsel olarak riskten kaçınan kamu işletmelerinin egemenliğindeki Çin havacılık endüstrisinde bir paradigma değişimine de işaret ediyor.
Başarısızlıkla sonuçlanan görevleri kamuoyuna açıklamaktan kaçınan geleneksel programların aksine, LandSpace ve ardından gelen bazı devlet projelerinin testleri devlet medyasında detaylıca yer buluyor.
Bu durum, “hatadan öğrenme” metodolojisine yönelik yeni bir kurumsal toleransı yansıtıyor.
FİNANSAL KAYNAK ARAYIŞI SÜRÜYOR
Finansal tarafta LandSpace, yoğun araştırma ve geliştirme takvimini sürdürebilmek için Çin sermaye piyasalarına yöneliyor.
Yönetici Day Cing, SpaceX’in Starship geliştirme sürecinde yaşadığı büyük finansal kayıpların devasa sermaye destekleriyle dengelendiğini, LandSpace’in de bu modeli kopyalamayı planladığını belirtti.
Dong Kay, şirketin gelecek yıl çeşitli modellerle yaklaşık 10 fırlatma yapmayı planladığını kaydetti.
Fakat Kay, SpaceX’in yüksek frekanslı fırlatma hızına yetişmenin, daha güçlü bir yerli ekosistem gerektiren uzun vadeli bir hedef olduğunu da sözlerine ekledi.
Düşük maliyetli yörünge erişimi için küresel yarış kızışırken, Çin hükümeti özel havacılık firmalarına teşviklerini de artırıyor.
Sektörü 2014 yılında özel yatırıma açan Pekin, uluslararası ticari fırlatma pazarından pay alabilecek yerli şampiyonlar yetiştirmek amacıyla halka arz süreçlerindeki denetleyici yolları sadeleştirdi.
