“Beyin çürümesinden” korunmak mümkün mü?

İnternette vakit geçiren herkesin son yıllarda sıkça karşılaştığı bir kavram olarak “brainrot”, kimi zaman anlamsız videolar, kimi zaman tekrar eden sesler, tuhaf karakterler ve absürt görsellerle temsil ediliyor… Peki “brainrot” tam olarak ne anlama geliyor ve neden bu içeriklerden kaçmak neredeyse imkansız?

“Brainrot”, Oxford Üniversitesi tarafından 2024’ün kelimesi seçildi. Oxford bu terimi, “özellikle çevrim içi, yüzeysel ve zihinsel olarak zorlayıcı olmayan içeriklerin aşırı tüketimi sonucu ortaya çıkan zihinsel veya entelektüel gerileme” olarak tanımlıyor.

Günümüzde ise terim daha çok, sanatsal, eğitici ya da anlamlı hiçbir değeri olmayan, izleyicide zihinsel bir yorgunluk ve boşluk hissi yaratan içerikler için kullanılıyor. Kısaca beyni yoran, anlamsız ama akıldan çıkmayan dijital gürültüler.

“SKIBIDI TOILET”

Bu içeriklerin en bilinen örneklerinden biri, kafası tuvaletten çıkan şarkı söyleyen karakterleriyle ünlenen Skibidi Toilet. Bunun yanında anlamsız sloganlar, sürekli tekrar eden sesler ya da yapay zekayla üretilmiş, tuhaf isimlere sahip absürt hayvanlar da brainrot kapsamına giriyor.

YENİ DEĞİL AMA DAHA YAYGIN

İlginç bir not olarak, “brain rot” ifadesi ilk kez 19. yüzyılda Henry David Thoreau’nun Walden adlı eserinde geçmişti. Thoreau, toplumun derin düşünceden uzaklaşmasını “beyin çürümesi” olarak tanımlamıştı. Ancak dijital çağda bu kavram, bambaşka bir boyuta taşındı.

NEDEN “KAÇIŞ YOK”?

Brainrot içeriğinin bu kadar yaygın olmasının birkaç temel nedeni var.

Yapay zeka sayesinde üretim aşırı kolaylaştı: Eskiden zaman ve beceri gerektiren içerikler, artık saniyeler içinde üretilebiliyor.

Algoritmalar bunu seviyor: Kısa, dikkat çekici ve anlamsız içerikler daha çok izleniyor, daha çok öneriliyor.

Genç kullanıcılar için eğlenceli: Özellikle çocuklar ve gençler, bu absürtlüğü mizah olarak görüyor.

Kaydırma kültürüyle uyumlu: TikTok ve YouTube Shorts gibi platformlarda düşünmeden izlemek, brainrot içeriğini adeta doğal bir uzantı haline getiriyor.

ÖNERİLERİN YARISI “BRAINROT”

Araştırmalara göre, YouTube Shorts önerilerinin yaklaşık yarısı “slop” ya da brainrot içerikten oluşuyor.

Uzmanlara göre brainrot dünyanın sonu değil. Bazen zihni tamamen kapatmak ve anlamsız bir şeyler izlemek rahatlatıcı olabilir. Ancak sorun, bunun tek içerik türü haline gelmesi.